Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp những giá trị, niềm tin và hành vi được chia sẻ bởi tất cả các thành viên trong tổ chức. Từ đó trở thành bộ quy tắc, tập quán quen thuộc ăn sâu vào quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ sẽ giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân được nhân tài, nâng cao hiệu quả hoạt động và đạt được mục tiêu chiến lược kinh doanh.
1. Các Loại Hình Văn Hóa Doanh Nghiệp Đặc Trưng
1.1 Văn hóa doanh nghiệp gia đình
Mô hình văn hóa doanh nghiệp gia đình được cho là mô hình thân thiện và gần gũi nhất trong các hoạt động làm việc của nhóm nhân viên. Chính vì thế loại hình văn hóa này được cho là loại hình có tính hợp tác cao và ít cạnh tranh nhất trong bốn loại hình văn hóa.
Mô hình này thường phù hợp với loại hình các công ty có quy mô nhỏ và phổ biến tại các nước Á Đông như Nhật Bản, Hàn Quốc. Với các người lãnh đạo, quản lý tại các doanh nghiệp mang văn hóa doanh nghiệp gia đình được cho là “bố”, “mẹ” có trách nhiệm lo cho các “con” là thành viên cấp dưới trong doanh nghiệp.
Thông thường ở loại hình văn hóa doanh nghiệp gia đình này, người nắm giữ các vị trí lãnh đạo, quản lý then chốt thường là các nhân viên lớn tuổi, giàu kinh nghiệm qua số năm làm việc và đồng thời có quyền hành cao nhất trong đó.
1.2 Văn hóa doanh nghiệp thứ bậc
Văn hóa doanh nghiệp thứ bậc là loại hình văn hóa lấy quy trình làm chuẩn. Áp dụng trực tiếp các quy trình chuẩn đã xây dựng và tối ưu trước đó vào hoạt động và định hướng của doanh nghiệp, nhằm vận hành trơn tru và hướng tới sự ổn định, lâu dài.

Từ những task nhỏ nhất cho đến các đầu việc mang tính trách nhiệm cao đều phải được tuân thủ theo chỉ đạo nhất định của lãnh đạo. Dễ dàng thấy mô hình này trong cơ quan, tổ chức nhà nước, nhà máy, bệnh viện… với nhiều cấp quản lý theo dõi và giám sát.
1.3 Văn hóa doanh nghiệp thị trường
Với mô hình văn hóa thị trường, ngay ở cái tên đã thể hiện rõ đặc điểm: gắn liền với danh tiếng, sự nổi trội và thành công của doanh nghiệp. Liên quan trực tiếp đến tỷ suất lợi nhuận và tính cạnh tranh dựa trên các đối thủ cùng ngành.
Song song với thị trường và đối thủ, văn hóa này cũng định hướng cách doanh nghiệp được khách hàng, đối tác nhìn nhận – hài lòng hay không hài lòng. Để đạt được sự hài lòng đó, doanh nghiệp phải liên tục sáng tạo, đổi mới sản phẩm dịch vụ để giữ tính cạnh tranh cao.
1.4 Văn hóa doanh nghiệp sáng tạo
Đa số các doanh nghiệp sở hữu mô hình văn hóa sáng tạo đều mong muốn mang lại cho khách hàng sản phẩm, dịch vụ chất lượng. Sự thay đổi để tạo ra chất lượng đòi hỏi doanh nghiệp phải sẵn sàng chấp nhận rủi ro với tinh thần tư duy tiến bộ.
Từ môi trường làm việc, đến trang phục và định hướng tư duy của nhân viên, đều khuyến khích tự do sáng tạo, đổi mới, không ngừng học hỏi để phát huy tối đa năng lực vốn có.
Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực Marketing, công nghệ thường áp dụng mô hình này bởi cấu trúc tổ chức đơn giản, không bị gò bó về thứ bậc, ưu tiên sáng tạo và đổi mới. Đây cũng là loại hình được dự đoán sẽ phổ biến hơn trong tương lai nhờ sự dẫn dắt của thế hệ Gen Z.

Ngoài những loại hình trên, còn có một số loại hình văn hóa khác. Tùy theo quy mô, mục tiêu, tầm nhìn hay lĩnh vực mà doanh nghiệp sẽ xây dựng được bộ quy tắc và mô hình văn hóa chuẩn mực cho toàn bộ thành viên.
2. Cách Ứng Dụng Văn Hóa Doanh Nghiệp
Một nền văn hóa mạnh mẽ giúp thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời tăng tính cạnh tranh với đối thủ trên thị trường.
Vậy làm thế nào để ứng dụng văn hóa doanh nghiệp vào tổ chức hiệu quả? LinkPower tóm gọn như sau:
2.1 Xác định giá trị cốt lõi
- Bắt đầu bằng việc xác định những giá trị cốt lõi mà bạn muốn doanh nghiệp của mình đại diện.
Ví dụ: trung thực, tinh thần đồng đội, đổi mới…
Tham khảo thêm: Hướng dẫn xây dựng văn hóa doanh nghiệp chi tiết
2.2 Truyền đạt văn hóa
- Chia sẻ giá trị cốt lõi với toàn bộ nhân viên thông qua kênh nội bộ như email, intranet, họp mặt.
- Đảm bảo mọi người hiểu ý nghĩa của các giá trị và cách áp dụng vào công việc hằng ngày.
2.3 Thể hiện văn hóa trong hành động
- Lãnh đạo đi đầu trong việc thể hiện văn hóa doanh nghiệp.
- Khen thưởng, công nhận nhân viên thể hiện giá trị cốt lõi.
- Xử lý hành vi vi phạm văn hóa một cách nhất quán.
2.4 Tích hợp văn hóa vào quy trình
- Đảm bảo giá trị cốt lõi hiện diện trong các quy trình: tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu quả công việc.
- Tạo môi trường khuyến khích nhân viên tuân theo giá trị cốt lõi.
2.5 Đo lường và đánh giá
- Dùng khảo sát, phỏng vấn để đánh giá hiệu quả ứng dụng văn hóa.
- Thực hiện điều chỉnh khi cần thiết để văn hóa phù hợp với mục tiêu và chiến lược tổ chức.