1. Tầm quan trọng của kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng
- Định hình chính xác kỹ năng và kinh nghiệm của ứng viên: Thông qua câu hỏi tình huống và cách dẫn dắt trao đổi. Người phỏng vấn có thể quan sát tư duy, cách giải quyết vấn đề và mức độ phù hợp với yêu cầu công việc.
- Nhận diện tính cách và động lực nghề nghiệp: Buổi phỏng vấn cho thấy cách ứng viên giao tiếp, phản ứng và thể hiện quan điểm cá nhân. Đây là cơ sở để đánh giá khả năng hòa nhập, mức độ cam kết và tiềm năng phát triển lâu dài trong tổ chức.
- Đánh giá độ phù hợp với văn hóa doanh nghiệp: Kỹ năng phỏng vấn ứng viên sẽ giúp xác định sự tương thích giữa họ và môi trường làm việc. Từ phong cách làm việc đến giá trị cá nhân, tất cả đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng gắn bó và hiệu suất làm việc.
- Xác minh thông tin từ CV: Kỹ năng phỏng vấn hiệu quả giúp hạn chế việc tiếp nhận thông tin một chiều và tránh đánh giá sai năng lực thật sự của ứng viên.
- Hạn chế tuyển sai và giảm thiểu chi phí nhân sự: Khi kỹ năng phỏng vấn được thực hiện bài bản, doanh nghiệp có thể giảm rủi ro tuyển sai người, từ đó tiết kiệm chi phí tuyển dụng, đào tạo và thay thế nhân sự.
2. Các kỹ năng cần có của người phỏng vấn
2.1. Nghiên cứu kỹ thông tin về vị trí tuyển dụng
Trước khi phỏng vấn, người phỏng vấn cần hiểu rõ mục tiêu của vị trí, phạm vi công việc và kỳ vọng đầu ra. Việc nắm chắc yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm và hành vi giúp quá trình trao đổi đi đúng trọng tâm. Khi thiếu sự chuẩn bị này, buổi phỏng vấn dễ lan man và không khai thác được giá trị thực sự từ ứng viên.
2.2. Khai thác sâu nội dung CV của ứng viên
Tựa như một phòng triển lãm, CV là một bức tranh mà nhà tuyển dụng cần quan sát và suy ngẫm về giá trị của nó. Để làm được điều đó, người phỏng vấn cần biết cách đặt câu hỏi và đào sâu vào các khoảng trống trong hồ sơ. Kỹ năng phỏng vấn này sẽ làm rõ vai trò của ứng viên, cách họ tạo ra kết quả, từ đó đánh giá được năng lực thực tế.

2.3. Nắm vững quy trình phỏng vấn tuyển dụng
Đối với HR và Talent Acquisition, kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng còn thể hiện ở khả năng quản lý toàn bộ quy trình. Từ khâu liên hệ ứng viên, xác nhận lịch hẹn, sắp xếp thời gian và địa điểm đến việc chuẩn bị người tham gia phỏng vấn. Quy trình rõ ràng giúp tạo trải nghiệm chuyên nghiệp cho ứng viên và giảm rủi ro sai sót trong quá trình tuyển dụng.
2.4. Dẫn dắt buổi phỏng vấn một cách có cấu trúc
Người phỏng vấn cần làm chủ nhịp độ buổi phỏng vấn từ mở đầu đến kết thúc. Phần mở đầu giúp tạo sự thoải mái, phần trao đổi tập trung vào câu hỏi trọng tâm và phần tổng kết giúp thống nhất kỳ vọng hai bên. Trong quá trình này, kỹ năng lắng nghe, khai thác thông tin và quan sát tâm lý ứng viên đóng vai trò then chốt. Đây là kỹ năng phỏng vấn giúp biến buổi phỏng vấn thành cuộc trao đổi hai chiều, thay vì hỏi đáp rời rạc.
3. Cách đặt câu hỏi để phát huy kỹ năng phỏng vấn
Cách đặt câu hỏi quyết định trực tiếp chất lượng thông tin thu thập được trong buổi phỏng vấn. Khi câu hỏi đi đúng trọng tâm, người phỏng vấn có thể khai thác đầy đủ năng lực, hành vi và tính cách của ứng viên. Dưới đây là 4 nhóm câu hỏi chính giúp nhà tuyển dụng có thể khai thác thông tin một cách hệ thống.

3.1. Câu hỏi khai thác năng lực chuyên môn
Nhóm câu hỏi này tập trung vào kiến thức, kinh nghiệm và mức độ am hiểu công việc của ứng viên. Người phỏng vấn có yêu cầu ứng viên mô tả cách họ thực hiện công việc, công cụ đã sử dụng và kết quả đạt được.
Việc đi sâu vào vai trò cá nhân giúp phân biệt rõ năng lực thực tế và kinh nghiệm mang tính hỗ trợ. Đây là dạng câu hỏi quan trọng trong các kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng để đánh giá sự tương thích với vị trí.
Ví dụ:
- Bạn có thể mô tả một dự án gần đây nhất liên quan trực tiếp đến vị trí này không?
- Trong dự án đó, vai trò chính của bạn là gì?
- Bạn đã sử dụng những công cụ hoặc phương pháp nào để đạt được kết quả?
- Nếu làm lại, bạn sẽ cải thiện điểm nào trong cách triển khai?
3.2. Câu hỏi khai thác hành vi và kỹ năng
Câu hỏi hành vi giúp hiểu cách ứng viên hành động trong các tình huống quen thuộc tại nơi làm việc. Người phỏng vấn nên yêu cầu ứng viên kể lại một trải nghiệm cụ thể, cách họ xử lý vấn đề và kết quả cuối cùng. Thông qua đó, nhà tuyển dụng có thể đánh giá kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và quản lý thời gian.
Ví dụ:
- Bạn có gặp khó khăn khi làm việc với đồng nghiệp hoặc cấp trên?
- Khi phát sinh deadline gấp, bạn thường ưu tiên công việc theo cách nào?
- Bạn đã từng nhận phản hồi tiêu cực từ quản lý chưa? Bạn đã xử lý như thế nào?
3.3. Câu hỏi khai thác tính cách và động lực
Nhóm câu hỏi này giúp người phỏng vấn hiểu rõ giá trị cá nhân, cách ứng viên đưa ra quyết định và điều gì thúc đẩy họ trong công việc. Việc khai thác quan điểm về áp lực, thay đổi và phản hồi giúp đánh giá mức độ phù hợp với văn hóa tổ chức. Kỹ năng phỏng vấn cho nhà tuyển dụng thể hiện rõ khi có thể đặt câu hỏi mở để ứng viên chia sẻ một cách tự nhiên.
Ví dụ:
- Vì sao bạn lại chọn công việc này?
- Bạn mong muốn môi trường làm việc như thế nào?
- Trong một nhóm làm việc, bạn cảm thấy mình phù hợp với vai trò nào nhất?
- Bạn thường làm gì để giải tỏa căng thẳng do công việc?

3.4. Những câu hỏi tình huống
Câu hỏi tình huống đặt ứng viên vào bối cảnh giả định gần với thực tế công việc. Người phỏng vấn có thể quan sát cách ứng viên phân tích vấn đề, đưa ra lựa chọn và cân nhắc rủi ro. Không cần tập trung vào đáp án đúng hay sai, mà chú trọng vào cách tư duy và lập luận.
Ví dụ:
- Nếu anh chị phát hiện một sai sót lớn ngay trước thời điểm bàn giao công việc, anh chị sẽ xử lý ra sao?
- Trong trường hợp khách hàng hoặc nội bộ yêu cầu thay đổi gấp, anh chị sẽ trao đổi và điều chỉnh kế hoạch thế nào?
- Nếu phải lựa chọn giữa chất lượng và tiến độ, anh chị sẽ cân nhắc dựa trên những yếu tố nào?
Việc kết hợp linh hoạt các câu hỏi giúp kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng trở nên sâu sắc và thực tế hơn. Đây cũng là cách để người phỏng vấn đánh giá toàn diện năng lực, hành vi và tính cách của ứng viên, từ đó hạn chế rủi ro tuyển sai người.
4. Tips nâng tầm kỹ năng phỏng vấn
- Đừng ngại phỏng vấn: Kỹ năng phỏng vấn chỉ tiến bộ khi thực hành liên tục. Càng tiếp xúc nhiều ứng viên, khả năng nhận diện năng lực, hành vi và tính cách càng chính xác hơn.
- Lắng nghe nhiều hơn nói: Hãy để ứng viên là người được tỏa sáng. Khi lắng nghe nhiều hơn, bạn có thể quan sát cách ứng viên sắp xếp ý tưởng, phản ứng với câu hỏi. Việc hạn chế ngắt lời giúp ứng viên chia sẻ đầy đủ, từ đó khai thác nhiều thông tin giá trị cho quá trình đánh giá.
- Giữ thái độ thân thiện và vui vẻ: Người phỏng vấn cần luôn ghi nhớ mình đang đại diện cho doanh nghiệp. Thái độ chuyên nghiệp của người phỏng vấn ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm ứng viên và thương hiệu tuyển dụng.
- Cho ứng viên đủ thời gian suy nghĩ và trả lời: Đánh giá ứng viên vào tốc độ phản hồi của họ là không nên. Cho ứng viên thời gian suy nghĩ sẽ giúp câu trả lời trở nên rõ ràng và có chiều sâu hơn. Đây cũng là cách thể hiện sự tôn trọng, đồng thời giúp người phỏng vấn đánh giá ứng viên dựa trên tư duy.
- Ghi chú trong suốt quá trình phỏng vấn: Phỏng vấn hàng chục ứng viên mỗi ngày là chuyện không hiếm. Hãy ghi chú lại thông tin nhà tuyển dụng cảm thấy nổi bật hoặc không có trong CV. Hoặc những yêu cầu bên lề, kỳ vọng của ứng viên đối với vị trí ứng tuyển. Việc này giúp bạn không bỏ sót thông tin quan trọng và là cơ sở để đánh giá sau phỏng vấn.
- Kiểm soát thời lượng phỏng vấn: Một buổi phỏng vấn cần được phân bổ thời gian hợp lý cho từng phần. Mở đầu, trao đổi chuyên môn và tổng kết cần có thời lượng phù hợp, tránh lan man và gây mệt mỏi cho cả hai bên.

5. Đánh giá sau phỏng vấn
Đánh giá sau phỏng vấn cũng là một kỹ năng của người phỏng vấn. Đây là bước giúp chuyển thông tin thu thập được thành quyết định tuyển dụng chính xác. Nếu bỏ qua hoặc đánh giá cảm tính, doanh nghiệp dễ tuyển sai người dù buổi phỏng vấn diễn ra tốt.
Doanh nghiệp cần đánh giá ứng viên dựa trên tiêu chí đã xác định trước. Bao gồm năng lực chuyên môn, hành vi làm việc, tính cách và mức độ phù hợp với văn hóa tổ chức. Đối với các vị trí quan trọng, so sánh ứng viên trên cùng một khung tiêu chí sẽ giúp lựa chọn khách quan hơn. Điều này đặc biệt cần thiết khi có nhiều người tham gia phỏng vấn cùng một vị trí.
Cuối cùng, người phỏng vấn cần thống nhất nhận định với các bên liên quan trước khi đưa ra quyết định. Đánh giá sau phỏng vấn bài bản giúp hạn chế tuyển sai người, giảm chi phí tuyển dụng và nâng cao hiệu quả sử dụng nhân sự.
Kết luận
Kỹ năng phỏng vấn đóng vai trò trung tâm trong toàn bộ quy trình tuyển dụng. Khi phỏng vấn được thực hiện có chuẩn bị, có cấu trúc và đánh giá khách quan. Doanh nghiệp có thể nhìn rõ năng lực, hành vi và mức độ phù hợp của ứng viên. Từ đó hạn chế việc tuyển sai người, giảm chi phí, cải thiện chất lượng đội ngũ và xây dựng hình ảnh nhà tuyển dụng trên thị trường lao động.
Bạn đang tìm kiếm khóa học kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng để nâng cao kỹ năng phỏng vấn? Hãy đến với Module 3: Kỹ năng tuyển dụng và quản lý tuyển dụng” thuộc chương trình đào tạo HR Management Foundation của Link Power. Với 4 buổi, nắm vững ngay nguyên lý và quy trình tuyển dụng, phương pháp lọc CV và chọn ứng viên hiệu quả. Đồng thời, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia, học viên sẽ được thực hành phân tích và đọc hiểu JD theo HAYs, Mercer.
Tìm hiểu thêm về khóa học kỹ năng phỏng vấn tuyển dụng ngay tại đây.